नेपाल सरकारले इजरायलमा रोजगारीको खोजीमा रहेका नेपाली नागरिकलाई दिइने श्रम स्वीकृति दिन बन्द गर्ने निर्णय गरेको छ । इजरायलमा हमासले भर्खरै गरेको अचानक आक्रमण पछि, इजरायली सेनाले जवाफी बमबारी अभियानको नेतृत्व गरेपछि यस क्षेत्रमा बढ्दो तनावको सन्दर्भमा यो निर्णय आएको हो।
नेपाल वैदेशिक रोजगार मन्त्रालयले यसअघि इजरायलमा रहेका नेपाली कामदारका लागि श्रम स्वीकृति स्वीकृत गरेको थियो, जसलाई वैदेशिक रोजगारीका लागि आकर्षक गन्तव्य बनाएको थियो । तर, हालैको द्वन्द्वले यस क्षेत्रका नेपाली कामदारहरूको सुरक्षा र भलाईको बारेमा चिन्ता बढाएको छ ।
वैदेशिक रोजगार विभागका महानिर्देशक मदन दाहालका अनुसार मुलुकको अनिश्चित र जोखिमपूर्ण अवस्थाका कारण इजरायलका लागि श्रम स्वीकृति स्थगन गरिएको हो । यो निर्णयले विदेशमा काम गर्ने नेपाली नागरिकको हितको रक्षा गर्ने विभागको प्रतिबद्धतासँग मेल खान्छ।
हालको अवस्थालाई मध्यनजर गर्दै परराष्ट्र मन्त्रालयले ट्राभल एडभाइजरी जारी गर्दै कामका लागि इजरायल जाने योजना बनाएका सबै नेपाली नागरिकलाई आफ्नो योजनामा पुनर्विचार गर्न आग्रह गरेको छ । यी सल्लाहहरूले यी अशान्तिपूर्ण समयमा इजरायलमा काम गर्दा बढ्दो खतराहरू र सम्भावित जोखिमहरूलाई जोड दिन्छ।
नेपाली आप्रवासी कामदारहरूको उल्लेखनीय बहुमत, लगभग 88%, परम्परागत रूपमा मलेसिया र खाडी राष्ट्रहरू जस्ता देशहरूमा रोजगारीको खोजीमा छन्। यद्यपि, अपेक्षाकृत उच्च आम्दानी क्षमताका कारण इजरायल हाल नेपाली कामदारका लागि आकर्षक गन्तव्यको रूपमा उभिएको छ । नेपालका वैदेशिक रोजगार निकाय संघका अध्यक्ष राजेन्द्र भण्डारीले तत्काल जोखिमका बाबजुद पनि इजरायलले नेपाली कामदारलाई दिने आर्थिक फाइदाबारे प्रकाश पारे ।
हमास र इजरायलबीच चलिरहेको द्वन्द्वले यस क्षेत्रमा पहिले नै रहेका वा सामेल हुने योजना बनाएका नेपाली कामदारहरूमा चिन्ता बढाएको छ। धेरैजना आफ्नो सुरक्षा र द्वन्द्वले आफ्नो जीविकोपार्जनमा पार्ने प्रभावको बारेमा चिन्तित छन्। भण्डारीले द्वन्द्वले यस क्षेत्रको आर्थिक गतिविधिलाई क्षणिक रूपमा अवरुद्ध गरेको र नेपाली कामदारको रोजगारी सुरक्षामा असर परेको बताए ।
यी चुनौतीका बाबजुद पनि विदेशमा रहेका नेपाली कामदारहरूमा कोभिड–१९ को महामारीले कम प्रभाव पारेको छ । भण्डारीका अनुसार महामारीका कारण वैदेशिक रोजगारीका अवसरमा न्यून कमी आएको छ । उनले भने कि महामारीले धेरै अन्तर्राष्ट्रिय गतिविधिहरू रोकेको थियो, तर यी गतिविधिहरू पुनः सुरु भएपछि श्रमको मागमा बृद्धि भएको थियो।
भण्डारीले विगतका वर्षहरूमा नेपालको अर्थतन्त्रमा कसरी सकारात्मक प्रभाव पारेको उल्लेख गर्दै अन्तर्राष्ट्रिय श्रम आप्रवासनको महत्त्वलाई जोड दिनुभयो। इजरायलका लागि श्रम स्वीकृति निलम्बन गर्नु भनेको द्वन्द्व क्षेत्रहरूले नेपाली कामदारहरूको हितमा हुने सम्भावित जोखिमहरूको स्पष्ट सूचक हो।
आर्थिक वर्ष २०७९/८० सम्ममा ७ सय ८५ महिलासहित १ हजार ८४७ नेपाली नागरिक रोजगारीका लागि इजरायल गएका थिए । हाल इजरायलमा करिब ५ हजार नेपाली कामदार रहेकाले श्रम स्वीकृति निलम्बन गर्नु उनीहरुको हित र सुरक्षा सुनिश्चित गर्नको लागि महत्वपूर्ण उपाय हो ।
आर्थिक र भूराजनीतिक परिदृश्य निरन्तर विकसित भइरहेको छ, र नेपाल सरकारको निर्णयले विदेशमा काम गर्ने आफ्ना नागरिकहरूको कल्याणको रक्षा गर्ने प्रतिबद्धता झल्काउँछ। नेपालको अर्थतन्त्रका लागि वैदेशिक रोजगारीका अवसरहरू अत्यावश्यक भएतापनि यसका श्रमशक्तिको सुरक्षा र सुरक्षालाई सधैं प्राथमिकतामा राख्नुपर्छ।
अन्तमा, इजरायलका लागि श्रम स्वीकृति निलम्बन गर्ने निर्णयले नेपाल सरकारले द्वन्द्व र अनिश्चितताको समयमा आर्थिक लाभभन्दा आफ्ना नागरिकको सुरक्षा र कल्याणलाई प्राथमिकता दिएको स्पष्ट सन्देश दिन्छ।
